Ο ζεόλιθος, είναι ένα φυσικό, αδρανές, αργιλοπυριτικό πέτρωμα, το οποίο σε γενικές γραμμές, καθαρίζει και διαχειρίζεται το περιβάλλον στο οποίο βρίσκεται. Ο ζεόλιθος, έχει ένα μοναδικό συνδυασμό ιδιοτήτων, οι οποίες τον καθιστούν ένα ιδιαίτερο υλικό, το οποίο χρησιμοποιείται σε ένα ευρύ φάσμα εφαρμογών. Η εκμετάλλευση αυτού του ορυκτού με μια καθετοποιημένη μονάδα εξόρυξης, επεξεργασίας και παραγωγής τελικών προϊόντων, θα μπορούσε να προσφέρει απασχόληση και εισόδημα σε κατοίκους της περιοχής και να τους συγκρατήσει στις εστίες τους. Το μεγαλύτερο μέρος της έκτασης ανήκει στο δημόσιο. Το κοίτασμα των Πετρωτών έχει ποιοτικά και ποσοτικά χαρακτηριστικά συγκρίσιμα με κοιτάσματα που βρίσκονται υπό εκμετάλλευση.

Πού χρησιμοποιείται;

Λόγω των μοναδικών ιδιοτήτων του, ο ζεόλιθος χρησιμοποιείται σε ένα ευρύ φάσμα εφαρμογών όπως είναι η ανθρώπινη υγεία, ο καθαρισμός του περιβάλλοντος, η αειφόρος γεωργία, η βιολογική κτηνοτροφία και ιχθυοκαλλιέργεια, η βιομηχανία οικιακών συσκευών αλλά και η βιομηχανία των υδρογονανθράκων

Ζεόλιθος στην ανθρώπινη υγεία

Ο ζεόλιθος στον άνθρωπο, χρησιμοποιείται κυρίως στην αποτοξίνωση του οργανισμού, μέσω της βρώσης του, δεσμεύοντας όλα τα “ξένα” στοιχεία, ξεκινώντας από τα βαρέα μέταλλα, τις τοξίνες και τις ελεύθερες ρίζες. Ταυτόχρονα εξισορροπεί τα επίπεδα της ισταμίνης, που έχει ως αποτέλεσμα την άμεση ρύθμιση της ανθρώπινης φυσιολογίας. Στη συνέχεια αποβάλλεται μαζί με τα δεσμευμένα στοιχεία, μέσω του πεπτικού συστήματος. [1]. Αποτελεί έναν δυνητικά ασφαλή και αποτελεσματικό τρόπο απομάκρυνσης των τοξικών βαρέων μετάλλων από τον οργανισμό, χωρίς να αφαιρούνται κλινικά επιβλαβείς ποσότητες ζωτικών ηλεκτρολυτών. [2]

Ο ζεόλιθος ως μέσο ανακούφισης των συμπτωμάτων από χημειοθεραπεία

Σε μια μελέτη επίδρασης του ζεόλιθου σε ανθρώπους υποβαλλόμενους σε ανοσολογική θεραπεία καρκίνου, αποδείχθηκε ότι άνδρες ασθενείς παρουσίασαν χαμηλότερη περιφερική νευροπάθεια που προκαλείται από χημειοθεραπεία (CIPN-chemotherapy-induced peripheral neuropathy) σε σύγκριση με τους ασθενείς που έλαβαν εικονικό φάρμακο. Επιπλέον, η συμπληρωματική χορήγηση του ζεόλιθου οδήγησε σε χαμηλότερη συχνότητα εμφάνισης αιματολογικής τοξικότητας σοβαρού βαθμού. Τα οφέλη αυτά οδήγησαν σε καλύτερη ανοχή έναντι της χημειοθεραπείας (αύξηση των κύκλων) και επέτρεψαν τη βελτίωση της συμμόρφωσης με το πρωτόκολλο ογκολογικής θεραπείας. [3]

Ο ζεόλιθος ως μέσο διαχείρισης της Ισταμίνης

Σε μια διατριβή του 2018, για πρώτη φορά, αποδείχθηκε ότι η ορυκτολογική σύσταση των φυσικών ζεόλιθων και το μέγεθος των σωματιδίων τους, παίζουν καθοριστικό ρόλο στη δέσμευση της ισταμίνης, η οποία είναι ένας από τους σημαντικότερους ρυθμιστές της ανθρώπινης φυσιολογίας. [4]

Ο ζεόλιθος και η βελτίωση στη διαπερατότητα του εντέρου

Σύμφωνα με μία κλινική δοκιμή σε 52 αθλητές αερόβιας γυμναστικής, ο ζεόλιθος επέφερε ευεργετικές επιδράσεις στην ακεραιότητα του εντερικού τοιχώματος. Αυτό συνοδευόταν και από ήπια αντιφλεγμονώδη αποτελέσματα. Ζεόλιθος στην Κτηνοτροφία Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο με τον οποίο ο ζεόλιθος επιδρά στον ανθρώπινο οργανισμό, επιδρά και στον οργανισμό των ζώων. Κατά κύριο λόγο ο ζεόλιθος χρησιμοποιείται στην κτηνοτροφία σαν συμπλήρωμα διατροφής το οποίο καθαρίζει τον οργανισμό των ζώων από τις τοξίνες, τα βαρέα μέταλλα και τις ελεύθερες ρίζες. Αυτό συμβάλει στην καλή υγεία τους αλλά και στην αύξηση της ποιότητας των παραγόμενων προϊόντων όπως το κρέας, το γάλα και τα αυγά. [6]

Σε μελέτη με κοτόπουλα αποδείχτηκε ότι ο ζεόλιθος είναι ικανός να απορροφήσει την ωχρατοξίνη Α. [9]

Ο ζεόλιθος στο χώρο διαβίωσης των ζώων

Ταυτόχρονα με τη διατροφή, ο ζεόλιθος, χρησιμοποιείται και στο χώρο διαβίωσης των ζώων ως ένας άριστος ρυθμιστής περιβάλλοντος, διαχειρίζοντας την υγρασία και απορροφώντας τις δυσάρεστες οσμές.

Ζεόλιθος στην γεωργία

Ο ζεόλιθος στην γεωργία εφαρμόζεται κυρίως με την ενσωμάτωσή του στο έδαφος. Λειτουργεί ως ένας άριστος διαχειριστής περιβάλλοντος (μοριακό σφουγγάρι) και ταυτόχρονα ως ένα εξαιρετικό φίλτρο. Δεσμεύει το νερό και τα θρεπτικά συστατικά και τα αποδίδει άμεσα στο ριζικό σύστημα. Αυτό έχει σαν αποτελέσμα την αύξηση της παραγωγής και την ταυτόχρονη βελτίωση των ποιοτικών χαρακτηριστικών των παραγόμενων προϊόντων.

Ο ζεόλιθος ως μέσο βελτίωσης της υγρασίας του εδάφους

Σε μια διατριβή του 2017, σε εδάφη εμπλουτισμένα με ζεόλιθο, βελτιώθηκε σημαντικά ο ρυθμός διήθησης του νερού. Σε αμμώδες έδαφος αυξήθηκε η συγκράτηση νερού μέχρι και 20%. Στην ίδια διατριβή αποδείχθηκε ότι ο φυσικός ζεόλιθος μπορεί να συγκρατήσει επίσης αποτελεσματικά το νερό και τα θρεπτικά συστατικά του, όπως τα αμμωνιακά (NH4+) και τα νιτρικά (NO3-), τα φωσφορικά (PO43-), το κάλιο (K+) και τα θειικά (SO4).

Ο εμπλουτισμένος ζεόλιθος ως λίπασμα στη γεωργία

Σε πρόσφατη μελέτη του Πανεπιστημίου Πατρών, χρησιμοποιήθηκε εμπλουτισμένος ζεόλιθος σε καλλιέργεια σιταριού, μετά από την επεξεργασία δευτερογενούς ορού γάλακτος τυριού Αποδείχθηκε ότι η εφαρμογή του εμπλουτισμένου αυτού ζεόλιθου, επηρέασε σημαντικά την ανάπτυξη φυτών σιταριού. Η εφαρμογή του είχε σαν αποτέλεσμα την ταχύτερη ανάπτυξή τους και την υψηλότερη παραγωγή βιομάζας. [13]

Ο ζεόλιθος ως μέσο συγκράτησης των θρεπτικών συστατικών στη γεωργία

Σε όλες τις περιπτώσεις προσθήκης ζεόλιθου φαίνεται ότι η απελευθέρωση αμμωνίου και νιτρικού άλατος από την ουρία μειώθηκε σημαντικά. Ο ζεόλιθος αύξησε τη συγκράτηση του συνολικού αζώτου του εδάφους και του εναλλάξιμου αμμωνίου. Αύξησε επίσης το ποσοστό των διαθέσιμων νιτρικών αλάτων, λόγω της υψηλής ικανότητας ανταλλαγής κατιόντων. Βελτίωσε έτσι τη διαθεσιμότητα του αζώτου μέσω της προσωρινής συγκράτησης στις θέσεις ανταλλαγής του. [14]

Ζεόλιθος στην ιχθυοκαλλιέργεια

Η χρήση του ζεόλιθου στην ιχθυοκαλλιέργεια έχει αποδειχθεί εξίσου σημαντική και αποφέρει σημαντικά αποτελέσματα. Σε μια πειραματική μελέτη όπου ενεργοποιημένος ενεργός άνθρακας συγκρίθηκε με ζεόλιθο, παρατηρήθηκε σημαντική μείωση της συνολική αμωνίας (NH4 +) στο νερό κατά τη χρήση του. Πολλές ποικιλίες ψαριών ιχθυοτροφείου, είναι εξαιρετικά ευαίσθητες σε μικρές διακυμάνσεις σε παράγοντες όπως η θερμοκρασία του νερού, το pH, το Οξυγόνο και η αμωνία (NH4 +), καθώς και στις χημικές και βιολογικές μεταβολές του νερού. Τα περιβάλλοντα των υδατοκαλλιεργητικών συστημάτων πρέπει να διατηρούνται προσεκτικά εντός στενών ορίων ώστε να παραμένουν υγειή. [15]

Ο ζεόλιθος χρησιμοποιήθηκε για τη ρύθμιση της περιεκτικότητας σε αμμωνία (NH4+) των υδάτων της δεξαμενής. [16]

Ζεόλιθος στον καθαρισμό του περιβάλλοντος

Η μοναδική σύνθεση του ορυκτού ζεόλιθου του παρέχει σημαντικές φυσικές και χημικές ιδιότητες. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να αναπτύσσονται διαρκώς νέες εφαρμογές για την χρήση του. Έτσι κατατάσσεται σήμερα, σε ένα από τα πιο χρήσιμα ορυκτά στον καθαρισμό του περιβάλλοντος. Το «μοριακό κόσκινο» ζεόλιθος, ασφαλίζει τα θετικά ιόντα, απορροφώντας ένα πλήθος περιβαλλοντικών ρύπων που ανέρχεται έως 30% του βάρους του. Με αυτόν τον τρόπο, ο ζεόλιθος συμβάλλει σε ένα καθαρότερο και ασφαλέστερο περιβάλλον με αμέτρητους τρόπους.

Ο ζεόλιθος ως μέσο εμπλουτισμού οξυγόνου

Στην Ιαπωνία αναπτύσονται από το 1970 ακόμα, πολλά συστήματα για τον εμπλουτισμό της ατμόσφαιρας σε οξυγόνο. Αυτό συμβαίνει γιατί ο ζεόλιθος έχει της εκλεκτική ικανότητα να απορροφά το άζωτο. Παρόμοιες κατασκευές έχουν κατασκευαστεί και από άλλες εταιρίες και χρησιμοποιούνται για τον αερισμό των ιχθυοτροφείων, και στη μεταφορά ζωντανών ψαριών. [16]

Ο ζεόλιθος ως μέσο καθαρισμού των αποβλήτων

Σε μια μεταπτυχιακή εργασία στο πανεπιστήμιο Αθηνών, αναφέρεται η μελέτη του Kallo D. από το 1995, στην οποία φαίνεται ότι η προσθήκη κλινοπτιλόλιθου σε απόβλητα οδηγεί στη δημιουργία λάσπης (ιλύς), η οποία μπορεί εύκολα να αφυδατωθεί και να χρησιμοποιηθεί ως λίπασμα. [17] Στην ίδια μεταπτυχιακή εργασία αναφέρεται η δουλεία των Liberti L. et al. (1995) οι οποίοι περιγράφουν μία διαδικασία απομόνωσης ωφέλιμων ιόντων αμμωνίου και φωσφόρου (RIM-NUT) από επιβλαβή απόβλητα, η οποία χρησιμοποιεί επιλεκτική ανταλλαγή μέσω ζεόλιθου σε συνδυασμό με οργανική ρητίνη. [17]

Ο ζεόλιθος ως μέσο καθαρισμού του νερού

Στα τέλη του 1970, στο Denver των Ηνωμένων Πολιτειών, 1 δισεκατομμύριο γαλόνια νερού (λυμάτων) ημερησίως έμπαινε σε διαδικασία επαναχρησιμοποίησης ως πόσιμο, μετά από επεξεργασία με κλινοπτιλόλιθο. Μετά την επεξεργασία, η περιεκτικότητα της λυματολάσπης σε Αμωνία (NH4+) έφτασε σε χαμηλότερα επίπεδα από τα ανώτερα επιτρεπτά όρια του πόσιμου νερού (1 ppm). Ο καθαρισμός των βιομηχανικών αποβλήτων με τη χρήση του ζεόλιθου απέδωσε εντυπωσιακά αποτελέσματα. Έτσι οδήγησε στη δημιουργία καθαρού νερού και συνεκτικής ζεολάσπης.[17] Ήδη χρησιμοποιείται και στην Ελλάδα σε πολλές εφαρμογές όπως στον βιολογικό καθαρισμό του Δήμου Λαγκαδά καθώς και στον καθαρισμό των απορριματοφόρων του Δήμου Νεάπολης-Συκεών στη Θεσσαλονίκη.

Οικιακή χρήση του ζεόλιθου

Ο φυσικός ζεόλιθος είναι 100% οικολογικός και χρησιμοποιείται ευρέως στη κηπουρική και στην οικολογική καλλιέργεια. Εφαρμόζεται σε γλάστρες και ζαρντινιέρες, σε λαχανόκηπους, χλοοτάπητες, κληματαριές και δένδρα. Λειτουργεί σαν μοριακό φίλτρο και διαχειρίζεται τα θρεπτικά συστατικά του εδάφους και το νερό εξισορροπώντας το pH. Ταυτόχρονα καθαρίζει το χώμα από τα βαρέα μέταλλα, τις τοξίνες και τις ελεύθερες ρίζες. Με αυτόν τον τρόπο αυξάνεται η παραγωγή και η ποιότητα των παραγόμενων προϊόντων. Tα αποτελέσματα είναι μόνιμα καθώς ο ζεόλιθος δεν αποδομείται, δεν αποσαθρώνεται και δεν αλλάζει η σύστασή του.

Ο ζεόλιθος σε καθαριστικά και απορρυπαντικά

Λόγω της απορροφητικής δομής του τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα χρησιμοποιείται και στην παραγωγή απορρυπαντικών και καθαριστικών. Υπάρχει πλέον μια μεγάλη γκάμα προϊόντων καθαρισμού τόσο για οικιακή χρήση όσο και για βιομηχανική.

Ο ζεόλιθος σε φίλτρα πόσιμου νερού

Η τεχνολογία αλλάζει και συνεχώς εξελίσσεται, ώστε να καλύψει τις καθημερινές ανάγκες της ανθρωπότητας. Μία από αυτές τις ανάγκες είναι το καθαρό πόσιμο νερό. Η βιομηχανία επεξεργασίας νερού ερευνά, δοκιμάζει και αναπτύσσει συνεχώς νέες και βελτιωμένες μεθόδους, για την επεξεργασία λυμάτων και πόσιμου νερού που είναι αποτελεσματικές και φιλικές προς το περιβάλλον. Τα φίλτρα νερού με ζεόλιθο μπορούν να αποτελέσουν μια βιώσιμη, φυσική λύση επεξεργασίας του πόσιμου νερού, των απόνερων και των λυμάτων.

Ο ζεόλιθος στα δομικά υλικά

Μεγάλη απήχηση έχει ο ζεόλιθος και στη βιομηχανία δομικών υλικών. Πρόσφατα μεγάλη εταιρία του χώρου, δημιούργησε γυψοσανίδα με βάση το ζεόλιθο. Το υλικό αυτό είναι διάτρητο, καθαρίζει τον αέρα καθώς περνάει μέσα από τις οπές. Έτσι απομακρύνονει τους δυσάρεστους ρύπους, αφήνοντας τον αέρα καθαρότερο. Αυτή η μοναδική τεχνολογία βρίσκεται στο επίκεντρο όλων των ακουστικών διάτρητων προϊόντων από γύψο.

Ο ζεόλιθος στις οικιακές συσκευές

Εδώ και πολλά χρόνια ο φυσικός ζεόλιθος χρησιμοποιείται από μεγάλες εταιρίες που ειδικεύονται στην φίλτρανση και τον καθαρισμό του αέρα εσωτερικών χώρων. Αυτό πραγματοποιείται από συσκευές στην αγορά καλούμενες ως ιονιστές-καθαριστές αέρα, που ως κύριο φίλτρο χρησιμοποιούν το φυσικό ζεόλιθο. Ο ζεόλιθος έχει την ικανότητα να προκαλεί αισθητή μείωση της δυσοσμίας σε κάποιο χώρο, σε σύντομο χρονικό διάστημα. Επίσης, φροντίζει ώστε να προσλαμβάνει και να αδρανοποιεί ιούς, μύκητες, βακτήρια και αλλεργιογόνα που αιωρούνται στο χώρο μας. Αυτό κάνουν άλωστε και οι σύγχρονοι ιονιστές χώρου. Η βιομηχανία οικιακών συσκευών επωφελείται επίσης από τη χρήση του φυσικού ζεόλιθου. Συγκεκριμένα, πολλές εταιρίες έχουν κατασκευάσει πλυντήρια πιάτων με φυσικό ζεόλιθο με αποτέλεσμα την εξοικονόμηση ενέργειας μέχρι και 60%. Ο ζεόλιθος είναι ένα φυσικό ορυκτό που έχει την ικανότητα να απορροφά την υγρασία χάρη στην ειδική επιφάνειά του και να τη μετατρέπει σε θερμική ενέργεια. Το ορυκτό στη συνέχεια απελευθερώνει αυτήν την ενέργεια, στεγνώνοντας τα πιάτα γρήγορα και αποδοτικά. Με αυτόν τον τρόπο, μειώνεται στο ελάχιστο η ενεργειακή κατανάλωση. Επίσης, ευρέως διαδεδομένοι είναι πλέον και οι αφυγραντήρες με αντίστοιχη τεχνολογία ζεόλιθου.

Ζεόλιθος στη βιομηχανία των υδρογονανθράκων

Οι δύο κύριες χρήσεις των μοριακών κόσκινων στη βιομηχανία είναι ο καθαρισμός των αερίων υδρογονανθράκων και η προετοιμασία των καταλυτών για τη διύλιση πετρελαίου. Σε γενικές γραμμές, οι φυσικοί ζεόλιθοι έχουν σημειώσει πρόοδο στην ξήρανση και τον καθαρισμό όξινων αερίων. Ο ζεόλιθος λειτουργεί βασικά ως φίλτρο για πολλές εφαρμογές. Παράλληλα, οι ιδιότητές του, του επιτρέπουν να λειτουργεί και ως καταλυτικό στοιχείο, όπως αποδεικνύει η πετροχημεία. Ο ζεόλιθος σε υψηλές θερμοκρασίες και πιέσεις είναι ικανός να μετατρέψει το πετρέλαιο σε βενζίνη. Παλαιότερα, ενώ ήταν γνωστό αυτό το φαινόμενο σε πρακτικό επίπεδο, δεν ήταν απόλυτα κατανοητό σε μοριακό επίπεδο.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ - ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Με βάση τα παραπάνω θα μπορούσε άμεσα να προταθεί στην οικεία Αποκεντρωμένη Διοίκηση να προχωρήσει σε διαγωνιστική διαδικασία για την εκμίσθωση του χώρου με τις εξής επισημάνσεις:

α) Η έκταση, η οποία περιγράφεται έχει ερευνηθεί από το ΙΓΜΕ και συνεπώς έχουν εφαρμογή οι διατάξεις του άρθρου 3 του Π.Δ. 285/79 σε όλα τα τμήματα αυτής που ανήκουν στο δημόσιο.

β) Να προηγηθεί έλεγχος εδαφοκτησίας του χώρου.

γ) Για το τμήμα της έκτασης που το δημόσιο έχει κυριότητα μπορεί να υπάρξει πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος από ενδεχόμενους εκμεταλλευτές.

δ) Με βάση το αποτέλεσμα αυτής της πρόσκλησης και τα στοιχεία του ΙΓΜΕΜ από τις μελέτες, να γίνει ακριβής καθορισμός του χώρου για διαγωνιστική διαδικασία. Για την αξιοποίηση του εν λόγω κοιτάσματος και την οικονομικότητα της σχετικής επένδυσης πρέπει οι υποψήφιοι επενδυτές να προβούν σε λεπτομερή έρευνα αγοράς και οικονομοτεχνική αξιολόγηση δεδομένων των πολλαπλών δυνατοτήτων εφαρμογής του ζεόλιθου, με στόχο την ίδρυση καθετοποιημένης μονάδας παραγωγής έτοιμου πρωτογενούς προϊόντος και παράγωγων του. Λόγω της επέκτασης του κοιτάσματος στη γειτονική Βουλγαρία θα πρέπει να εξετασθεί η αξιοποίηση του προγράμματος INTERREG σε κοινές πολιτικές έρευνας, τεχνολογίας, παραγωγής, marketing, διαφήμισης. Να διοργανωθούν εκδηλώσεις προώθησης και προβολής των προϊόντων, αλλά και πολιτιστικής και κοινωνικής σύνδεσης των δύο περιοχών της Ελληνοβουλγαρικής μεθορίου.

Παραπομπές https://zeolife.gr/what-is-zeolite/ • [1] Medical applications of zeolites, Kresimir Pavelic and Mirko Hadzija • [2] Clinical evidence supporting the use of anactivated clinoptilolite suspension as an agent toincrease urinary excretion of toxic heavy metals • [3] ZeOxaNMulti Trial: A Randomized, Double-Blinded, Placebo-Controlled Trial of Oral PMA-zeolite to prevent Chemotherapy-Induced Side Effects, in particular, Peripheral Neuropathy • [4] Histamine-binding capacities of different natural zeolites: a comparative study • [5] Effects of zeolite supplementation on parameters of intestinal barrier integrity, inflammation, redoxbiology and performance in aerobically trained subjects • [6] The role of natural and synthetic zeolites as feed additives on the prevention and/or the treatment of certain farm animal diseases: A review • [7] ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (EE) αριθ. 651/2013 ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ • [8] In-field evaluation of clinoptilolite feeding efficacy on the reduction of milk aflatoxin M1 concentration in dairy cattle • [9] In vitro and in vivo protective effects of three mycotoxin adsorbents against ochratoxin A in broiler chickens • [10] Ο ζεόλιθος βελτιώνει τα χαρακτηριστικά μυρικασμού των αμνών • [11] Effects of prolonged consumption of water with elevated nitrate levels on certain metabolic parameters of dairy cattle and use of clinoptilolite for their amelioration • [12] Ζεόλιθος και εξοικονόμηση θρεπτικών συστατικών και νερού • [13] Ζεόλιθος σε σιτάρι, μετά από την επεξεργασία δευτερογενούς ορού γάλακτος τυριού. • [14] Ζεόλιθος και ουρία = περισσότερο άζωτο στο έδαφος + αύξηση παραγωγής • [15] In vitro σύγκριση του Ζεόλιθου (κλινοπτιλόλιθος) και του ενεργού άνθρακα ως απορροφητικά αμμωνίας στην ιχθυοκαλλιέργεια • [16] Η εφαρμογή των φυσικών ζεολίθων στην επιστήμη της κτηνοτροφίας και της υδατοκαλλιέργειας • [17] Χρήση του ζεόλιθου για τη δέσμευση και απομάκρυνση των τοξικών ουσιών από το περιβάλλον και τον ανθρώπινο οργανισμό. Μεταπτυχιακή εργασία • [18] Proceedings of the 45th Industrial Waste Conference May 1990, Purdue University • [19] Sorption of chromate and other inorganic anions by organo-zeolite